FORUM POWIATU GŁUBCZYCKIEGO

Born stubborN · Wysłany: Nie 19:31, 08 Mar 2009 Temat postu: Carl Ulitzka - kto pamięta?

W ostatni piątek miałem okazję być w Archiwum Państwowym w Katowicach, gdzie odbyło się otwarcie wystawy "Eduard Pant. Zwycięzca po latach" poświęconej pamięci tego polityka.
[link widoczny dla zalogowanych]
Z tej okazji odbyła się dyskusja na temat Eduarda Panta i jego znaczenia dla historii, a także znajomości jego osoby przez historyków i Ślązaków po prostu.

Podczas dyskusji prof. Ryszard Kaczmarek porównał Panta do Carla Ulitzki. Obydwu tych polityków łączy bowiem nie tylko czas działania, ale przede wszystkim jeden szczegół - i jeden i drugi są w Niemczech dobrze znani i cenieni przez historię - natomiast na Górnym Śląsku są niemal nieznani.

Postać Carla Ulitzki jest tu szczególnie ważna, gdyż urodził się on w Jaroniowie. Pomimo, że związany był głównie z niemiecką sceną polityczną, to jednak jego wkład w historię Górnego Śląska jest wielki. Jest to bez wątpienia jedna z wybitniejszych postaci, jakie wydała ziemia baborowska. Zaś jego biografia, zwłaszcza w kontekście jego otwarcie antyfaszystowskiej postawy, zasługuje na najwyższe uznanie.

Dlatego też bardzo boli fakt, że postać ta jest mało znana w rodzinnym Jaroniowie/Baborowie, o czym miałem okazję się przekonać. Z tego, co sobie przypominam, w Baborowie nie ma także jakiejkolwiek tablicy, która upamiętniałaby tą postać. Może warto to zmienić?

1stary2 · Wysłany: Nie 20:22, 08 Mar 2009 Temat postu:

Podzielam Twoje zdanie Born stubborN. Przy calych swoich zaslugach postac niewatpliwie tragiczna. Podjales bardzo ciekawy temat. Dzis jednak trudno mi rzeczowo tym sie zajac. Moze nastepny weekend. Jesli nic powaznego nie wejdzie w droge.

malymis2 · Wysłany: Pon 10:36, 09 Mar 2009 Temat postu:

To prawda - w naszych terenach - rodzinnych Ulitzce mało jest on znany i rozpamiętywany. Ale już obok, bo w Raciborzu jego postać jest znana. Może z racji tego, że był proboszczem parafii Św. Mikołaja w tym mieście. W Raciborzu popełniono wiele publikacji na jego temat. Szeroko o nim rozpisywały się Nowiny Raciborskie. Wybrane artykuły z wyszukiwarki:

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Ponadto w Raciborzu 24 lutego odbędzie się spotkanie naukowe dotyczące działalności tego wybitnego duchownego.

1stary2 · Wysłany: Pon 11:37, 09 Mar 2009 Temat postu:

malymis2 cos tu z datami nie calkiem, albo odbylo sie juz??

malymis2 · Wysłany: Pon 12:45, 09 Mar 2009 Temat postu:

Tak 1stary2, to ja niedopatrzyłem i pokręciłem. Przecież mamy już marzec! Dlaczego ja jeszcze jestem na etapie lutego? Może przez ten śnieg za oknem, który znów zaczął padać? Ale sprawdzając jeszcze raz datę w necie zauważyłem, że w Raciborzu jest propozycja od mieszkańców jedej nowej ulicy przy której budowane jest nowe osiedle, aby ich ulica nosiła nazwę Carla Ulitzki lub jego imieniem nazwać nowe rodo, które jest przy kościele, którego był proboszczem (pierwsze rodno od Głubczyc, lub w tym przypadku stosowniej powiedzieć od Baborowa). Widać więc, że co prawda nie w jego rodzinnych stronach "król Górnego Śląska", bo i tak go nazywano jest znany i jego pamięć pielęgnowana, ale w dawnej historycznej stolicy Górnego Śląska. Ciekawe dlaczego jest praktycznie obcy w Baborowie? Jest w Baborowie ulica, plac czy cokolowiek upamiętniającego tego kapłana?

Born stubborN · Wysłany: Pon 13:10, 09 Mar 2009 Temat postu:

No właśnie z tego co pamiętam, to nie ma. Nawet tablicy pamiątkowej.

Raciborzanie pamięć Ulitzki pielęgnują, za co czapki z głów. Problemem jednak jest to, że pamiętane jest głównie jego probostwo - zaś o miejscu urodzenia, tak przecież nieodległym, już mało kto pamięta.
Co się jednak tyczy ulicy imienia Ulitzki, to pomysł przepadł - taką informacje przynajmniej znalazłem:

"Rada Miasta podejmowała uchwały w sprawie nadania nazw trzem ulicom. Nazwy "Słoneczny Stok" oraz "Lekarska" zostały przyjęte. Natomiast uchwała w sprawie nadania nazwy "ks. Ulitzki" została na wniosek prezydenta wycofana."

Dlatego też tak bardzo zależy mi, by w Baborowie (a dokładniej w Jaroniowie) pamięć o tym wielkim Ślązaku była żywa.

W roku 2013 minie 140 lat od jego urodzin i 60 lat od śmierci. Może do tego czasu uda się zadziałać w sprawie upamiętnienia. Może wmurowanie tablicy, może jakaś wystawa, a może nawet nazwa ulicy. Marzenia... ale do spełnienia.

malymis2 · Wysłany: Pon 13:30, 09 Mar 2009 Temat postu:

Born stubborN · Wysłany: Pon 13:37, 09 Mar 2009 Temat postu:

Jakikolwiek powód niepamięci by nie był, to jest to jednak bardzo smutne.

1stary2 · Wysłany: Pon 21:00, 09 Mar 2009 Temat postu:

Muzeum Śląskie w Görlitz (Zgorzelcu) w dniach od 9 maja do 9 Sierpnia 2009 r.
prezenutje ekspozycję stałą poswiecona m.in. Ulitzce, moze ktos bedzie w poblizu w tym czasie i skorzysta? Tutaj zwiastun:
[link widoczny dla zalogowanych]
Na stronach muzeum jest tez, niestety "cienka" strona w jezyku polskim.

Born stubborN · Wysłany: Pon 22:09, 09 Mar 2009 Temat postu:

Jeżeli tylko będzie dużo czasu, a do 2013 jest go sporo, to całą sprawę możnaby ugryźć. I to tak na serio.

Prócz muzeum w Goerlitz jest jeszcze Rattingen, w którego zbiorach również może być wiele info o interesującej nas tu postaci. Do tego dochodzą muzea śląskie i Archiwum w Katowicach. Gdyby tylko mieć trochę środków, można z tego zrobić np. Wystawę na Baborowski Rynek. A z tego, co trochę się orientuję, Dom Współpracy Pol-Niem jest bardzo chętny na takie imprezy.

Póki co jestem zamrożony, bo ilość obowiązków z innymi wystawami i imprezami, połączona z obowiązkami uczelnianymi, nie pozwala ani na tydzień wyjechać do Baborowa i "zarażać" pomysłem. Ale postaram się.

tomkiz · Wysłany: Wto 12:51, 10 Mar 2009 Temat postu:

Moim zdaniem jest to dość złożona sprawa.
Już ktoś na tym forum gdzieś wspominał, że na lekcjach historii nie poświęca się czasu historii lokalnej.
Więc skąd młodzież ma się dowiedzieć.
Jak wszystkim wiadomo większość mieszkańców powiatu głubczyckiego to repatrianci bądż w chwili obecnej potomkowie repatriantów.
Wiedza tych mieszkańców na temat wybitnych osób pochodzących z tych stron była i jest (pomijając osoby zawodowo zajmujące się historią i czytelników tego forum Smile

) żadna lub prawie żadna - i moim zdaniem nie ma się co dziwić i mieć do kogokolwiek pretensje.
Natomiast miejscowi którzy zdecydowali się pozostać - z różnych powodów (zrozumiałych zresztą) nie chwalili sie za bardzo bo różnie by to mogło być odebrane w nieodległych jeszcze czasach.
I dopiero w ostatnich +/- 20 latach można głośniej o tym wszystkim mówić.

Trochę in minus przemawia fakt, że Carl Ulitzka w zasadzie nic bezpośrednio dla Baborowa nie uczynił - przynajmniej ja nic o tym nie wiem.

Czytając różne artykuły i opracowania trudno także pozbyć się wrażenia, że niektórzy autorzy interpretując niektóre fakty starają się coś uzyskać.
Pytanie co ?

Oczywistym jest, że należy PAMIĘTAĆ i coś robić tylko jak wspomniał Born stubborN : "... gdyby mieć trochę środków...".
No właśnie.

W tym samym czasie żył i działał inny ksiądz pochodzący z Jaroniowa a mianowicie Ks. Alojzy Koziełek i co ... pamieta ktoś o nim ???
Jego wkład w historię Górnego Śląska także jest ciekawy i wcale nie mały. A informacji o nim jak na lekarstwo.

Można by połączyć te dwie sprawy i zrobić coś na zasadzie pokazania dwóch dróg/ dwóch życiorysów/ dwóch postaw. Ukazując tym samym to jak złożone były różne problemy w tamtym okresie na tutejszych ziemiach.

malymis2 · Wysłany: Wto 13:30, 10 Mar 2009 Temat postu:

I tutaj po raz kolejny tomkiz okzuje się, że potwierdza się reguła. Życie Koziełka jest znane w Knurowie czy Rybniku. Znów mało w Baborowie. Zauważyć jednak należy, że Koziełek nie jest tak znaną postacią jak Ulitzka (przy całym szacunku dla osoby Koziełka), bo jego dzialanośc miała głównie charakter lokalny. W Knurowie Koziełek ma swoją ulicę.

tomkiz · Wysłany: Wto 13:56, 10 Mar 2009 Temat postu:

I tutaj - malymis2 - bym polemizował czy jego działalność miała tylko charakter lokalny.
Przez pewien czas był redaktorem "Głosów z nad Odry". Uczestnictwo i to prawdopodobnie czynne (sprawdzam to) w kongresach panslawistycznych w Velehradzie. Zaangażowanie w sprawy plebiscytowe na szczeblu najwyższym (nie lokalnym).
Być może nie jest znany bo nikt nie rozpowszechnia wiedzy o nim : (.
W Knurowie jest to osoba znana ale z tego co zdążyłem się zorientować to trochę pobieżnie.
Znany jest głównie z tego, że wybudował kościół św. Cyryla i Metodego oraz z tego, że napisał pierwszą monografię "Knurów, Krywald ...".
Od dłuższego czasu szukam informacji o jego życiu i poza krótkimi wzmiankami nic do tej pory nie udało mi się znaleźć.
Pytałem lokalnych historyków i jak na razie - efekt jest słaby.

Nie jestem zwolenikiem wikipedii i tym podobnych ale wystarczy porównać wpisy o Ulitzce i Koziełku i wnioski nasuwają się same.

A tak na marginesie - jezeli ktoś posiada jakieś artykuły lub inne materiały dotyczące Ks. Koziełka to PROSZĘ o udostępnienie.

Może zrobić osobny temat o Koziełku bo jakość schodzimy z tematu.

Natomiast jeżeli chodzi o nazwanie ulicy nową nazwą.
To sprawa wygląda tak, że w Baborowie nie buduje się za wiele i nie powstają nowe ulice (tak jak np.: w Raciborzu). Natomiast zmiana starej ulicy na nową hmm ... to są koszty - czasami bardzo duże.

Optowałbym bardziej za jakąś tablicą czy czymś takim.

Born stubborN · Wysłany: Wto 16:38, 10 Mar 2009 Temat postu:

Pomysł z 2 życiorysami jest jak najbardziej trafiony. Byłoby to o tyle ciekawe, co nietypowe. Więc może by się dobrze sprzedało.

Myślę jednak, że osoba Ulitzki jest o wiele bardziej chodliwą. Może i fakt, że prócz urodzenia nie zrobił wiele - ale czy to nie jest już dobry powód by uhonorować go jako "Syna tej ziemi?"

Czasami spacerując przez miasta GOP-u można spotkać tabliczki, które mówią o starciu 3 powstańców z 8 niemcami. Albo o tym, że w tym domu przez tydzień mieszkał Karol Miarka. Na pierwszy rzut oka wydaje się to śmieszne, ale właśnie takie drobnostki kształtują znajomość historii lokalnej, zwłaszcza wśród mieszkańców.
Gdyby powstała tablica upamiętniająca Ulitzke (jak i Koziełka) to może ktoś zatrzyma się, zastanowi, a potem już wystarczy że właczy Wikipedię. I może za kilka lat mieszkańcy Baborowa nie będą na mnie patrzeli jak na idiotę gdy o niego pytam.

No a teraz kwestia najwazniejsza, czyli kasa. Każdy taki pomysł musi być finansowany. Tablica to co najmniej 12 tys. Wystawa plenerowa - 5 - 8 tys. Konferencja naukowa - 2 tys. Więc nie mało.
Ale to nie oznacza, że nie do zdobycia.
1 - środki unijne na promocję regionu
2 - Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej
3 - Dotacje niemieckie (np rada federalna do spraw kultury czy rada federalna do spraw historii Niemców - nie wiem, czy dobrze zapamiętałem nazwy)
4 - Ambasada RFN
5 - Środki Wojewódzkie
6 - Środki z ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (poprzez np. Włączenia w "Europejskie Dni Dziedzictwa")

Gdyby się tym zająć na poważnie, to można. Tylko musi być CHĘĆ. A największą chęć musi w tym momencie wykazać Ratusz.

Ja przede wszystkim chciałbym podziękować za włączenie się do dyskusji. Cieszy mnie, że pamięć jednak jest. Może coś nam się z tego urodzi...

tomkiz · Wysłany: Wto 19:16, 10 Mar 2009 Temat postu:

Konkretnie i rzeczowo. Podoba mi się to. Myślę, że Ratusz chcęci ma. Nie wiem natomiast jak wygląda sprawa z "mocami przerobowymi".
Ja bym też sugerował aby Starostwo Powiatowe i Muzeum Powiatowe Ziemi Głubczyckiej też brać pod uwagę .

A swoją drogą wie ktoś może który dom (lub gdzie się znajdował) to dom rodzinny Ulitzki a który Koziełka? Ma ktoś jakieś fotografie ?

malymis2 · Wysłany: Śro 10:07, 11 Mar 2009 Temat postu:

24 lutego br. ks. dr hab. Konrad Glombik na sympozjum poświęconym Ulitzce oznajmił, że czynione są starania, aby doczesne szczątki prałata sprowadzić do jego, jak się wyraził, ukochanego (???) Raciborza.

Born stubborN · Wysłany: Śro 17:51, 11 Mar 2009 Temat postu:

Umarli głosu nie mają... Sikorski też nie mógł powiedzieć "Dajcie mi spokój panowie".

Z drugiej jednak strony możemy na to popatrzeć z pozytywem. Jeżeli turyści przyjechaliby do Baborowa zobaczyć "miejsce pochówku Wielkiego Ślązaka i Niemca", wówczas mogliby także udać się do Raciborza złożyć mu stosowny hołd przy grobie.
A jeżeli przybyliby do Raciborza (który co by się nie oszukiwać przyciąga turystów - czego póki co o Baborowie powiedzieć niestety nie można) i tam natknęli się na grób Carla Ulitzki, to może zainteresowani tym tropem przybyliby do Baborowa.

Może zabrzmi to brzydko wobec zmarłego i jego szczątków, ale grób kogoś sławnego jest czasami bardzo dobrą reklamą dla miasta. Może więc przygotować coś w rodzaju ścieżki (szlaku) "Śladami Carla Ulitzki", który obejmowałby Racibórz i Baborów.

malymis2 · Wysłany: Czw 11:50, 12 Mar 2009 Temat postu:

A czy ktoś z władz gminy Baborów poczynił jakiekolwiek starania, zainteresowanie sprowadzeniem sczątków kapłana do jego rodzinnej miejscowości? Podejrzewam, że nie - niestety.

tomkiz · Wysłany: Czw 20:00, 12 Mar 2009 Temat postu:

A czy to znaczy, że mieliby sprowadzać szczątki doczesne wszystkich wybitnych "synów tej ziemi" ? Czy tylko dla Carla Ulitzki zrobić wyjątek ?

malymis2 · Wysłany: Pią 10:06, 13 Mar 2009 Temat postu:

Oczywiście, że nie. Wielu synów tej ziemi jak i innych ziem leży nie w miejscach urodzenia, tylko tam gdzie ich los rzucił. Tylko, że generalnie leżą ich prochy w miejscach gdzie dobrowolnie żyli i umierali. W przypadku Ulitzki on umarł de facto na wyganiu.

tomkiz · Wysłany: Pią 10:45, 13 Mar 2009 Temat postu:

Zgadza się. Tylko wydaje mi się, że jednak stosowniejszym miejscem byłby Racibórz.
Więc może dobrze, że władze gminy Baborów nie czyniły odpowiednich starań.
Natomiast mogłyby poczynić starania i jakoś się włączyć na innych polach działania ... o różnych pomysłach pisał m.in. Born stubborN kilka postów wyżej.

Podobna sprawa jest np.: z ks. bp Józefem M. Nathanem
Urodził się w Tłustomostach, działał w Branicach, zmarł na wygnaniu w Opawie.
Jeżeli już ktoś zdecydowałby o zakłócaniu jego spokoju to w moim subiektywnym odczuciu najbardziej odpowiednim miejscem byłyby Branice a nie Tłustomosty.

Chyba, że prałat Carl Ulitzka miał wyraźne życzenie (wie ktoś coś o tym?) aby spocząć w Baborowie.

1stary2 · Wysłany: Pią 20:08, 13 Mar 2009 Temat postu:

Przypomne, jedynie, ze o biskupie Nathanie mielismy tutaj krotka dyskusje:
http://www.powglubczyce.fora.pl/gmina-branice,49/nto-chca-zeby-biskup-nathan-wrocil-do-branic,1520.html#10115
Wiecej nieco, niestety tez bzdur bylo na forum NTO. Ale wracajac do pralata Ulitzki i pomyslu sprowadzenia prochow... Mysle tylko wtedy jesli mialaby to byc jego wlasna wola. Ale czy taka mial, czy ja wyrazil?? Niewatpliwie czul sie z regionem, szczegolnie chyba Raciborzem zwiazany. Inaczej nie podjalby trudow powrotu do Raciborza w trudnych dniach poznej wiosny i lata 1945 r. Po opuszczeniu obozu w Dachau ktorego byl wiezniem kondycyjnie nie byl pewnie zbytnio przygotowany do tej glownie pieszej wyprawy. W Raciborzu dlugo nie zabawil, po kilku dniach pobytu
opuscil miasto 12 sierpnia 1945 r. na zawsze. Podobno w wyniku odczucia zagrozenia zycia.
O Ulitzce ukazala sie w 2002 r. biografia pt.: "Carl Ulitzka (1873-1953) oder Oberschlesien zwischen den Weltkriegen", obszerne ponad 1400 stronicowe opracowanie. Nie znam, nie czytalem. Z recenzji wynika, ze autor zbytnio skoncentrowal sie na niemieckim punkcie widzenia i niezbyt trafnie przedstawil
zlozonosc problemow etnicznych.
Link do wspomnianej recenzji (w jezyku niemieckim):
[link widoczny dla zalogowanych]
Ksiazka jest w sprzedazy, nietania, kosztuje ponad 60 Euro.

tomkiz · Wysłany: Pią 22:57, 13 Mar 2009 Temat postu:

Pozostaje nadzieja, że kiedyś ukaże się jakaś konkretna biografia Carla Ulitzki w języku polskim i w bardziej przystępnej cenie.

Born stubborN · Wysłany: Nie 15:26, 15 Mar 2009 Temat postu:

daria

Ziemia baborowska szczyci się z jeszcze jednego bardzo ważnego powodu,na tych terenach urodził się Józef Wilpert (1856-1944), archeolog i badacz rzymskich katakumb, rodem z pobliskiego Dzielowa. Jesli piszecie o ważnych osobach to akurat proponuję abyscie jego biografię przeczytali a warto.Pozdrawiam